کی‌روش یا قلعه‌نویی؟ / پنج نما از یک ایران – ژاپن تاریخی

عرفان حاج بابایی: به گمان زیاد کمتر فردی فکر می کرد ایران با این چنین کیفیتی برنده جدال بزرگ قاره آسیا در عصر شنبه باشد. با این حال، فوتبال یک بار دیگر غیرقابل پیشبینی خودش را ثابت کرد و ایران با نمایشی خیره کننده در نیمه دوم، توانست از دل این بازی سخت، برنده بیرون بیاید و پا به نیمه نهایی بگذارد. در ادامه و طی پنج نما، مروری خواهیم داشت بر نکات مهم و خاص بازی دیروز.

این ژاپن بهتر می بود یا آن ژاپن؟

خاطره تلخ ناکامی سنگین روبه رو ژاپن در نیمه نهایی رقابت های جام ملت های ۲۰۱۹، تا این مدت فوتبال دوستان ایرانی را می رنجاند. با این حال دیروز این ایران می بود که توانست آن ناکامی تلخ را جبران کند. این اتفاق در حالی افتاد که تیم دیروز ژاپن، به مراتب نسبت به تیم جام قبلی، تیم بهتر و باکیفیت تری می بود. هاجیمه موریاسو، سپس از جام جهانی ۲۰۱۸ به تیم ملی ژاپن اضافه شده می بود و زمان چندانی تا جام ملت ها برای تغییرات در تیم ملی ژاپن نداشت. او میراث دار تیمی نسبتا پا به سن گذاشته می بود و یک سال، زمان بسیاری برای انجام تغییرات ملزوم نبوده است. با این حال او با همان تیم، ایران را ناکامی داد و فینالیست جام ملت ها شد. در این دوره اما ژاپن در شرایطی به جام ملت ها رسید که یک سال قبل و در جام جهانی، با ناکامی دادن آلمان و اسپانیا چشم ها را به خود خیره کرده می بود و موریاسو ششمین سال وجود خود روی نیمکت سامورایی ها را توانایی می کرد تا از این زاویه هم، کاری که ایران دیروز انجام داد مورد قیمت و بزرگ برسی بشود.

خیریت غیبت طارمی

احتمالا بتوان مهم ترین اتفاق دیروز را ترکیب و چینش تازه تیم ملی دانست. در شرایطی که مهدی طارمی به گفتن بهترین گلزن و به گمان زیاد سرشناس ترین و بهترین بازیکن تیم ملی به علت اخراج در بازی با سوریه، بازی با ژاپن را از دست داده می بود و تعداد بسیاری فکر می کردند که نبودن طارمی به معنی از کار افتادن قوای تهاجمی ایران است، این چنین اتفاقی رخ نداد. ایران روبه رو ژاپن با سیستم ۱-۳-۲-۴ پا به زمین گذاشت و بازی کردن دو هافبک دفاعی در کنار هم، این شانس را به تیم ملی داد که بتواند ژاپن سرعتی و بابرنامه را کنترل کند. در نیمه دوم هم خط موتور خط آتش تیم ملی روشن شد و بدون این که غیبت طارمی لحظه ای حس بشود، ایران توانست بازی را به سود خود خاتمه دهد.

عبور قلعه نویی از خود و رسیدن به کی روش

کابوس حذف در مرحله یک چهارم نهایی در سال ۲۰۰۷، هیچ زمان در طی این سال ها لحظه ای امیر قلعه نویی را رها نکرده می بود. او اما بالاخره توانست از کابوس یک چهارم یعنی جایی که در ۲۰۰۷ متوقف شده می بود عبور کند و اکنون در جام ۲۰۲۳ به نیمه نهایی رسیده است. جایی که کی روش هم چهار سال پیش توانست ایران را به آنجا رساند اما فراتر از آن را هیچ زمان موفق نشد توانایی کند. قلعه نویی اکنون این شانس را دارد تا با پیروزی روبه رو قطر میزبان در نیمه نهایی جام ملت ها، کی روش را هم پشت سر بگذارد و ایران را بعد از سال ها ناکامی، راهی فینال جام ملت ها کند.

خاک قطر بالاخره با ایران می سازد؟

ایران هیچوقت از میزبانی های قطر در تورنمنت های گوناگون خاطرات خوبی نداشته و همیشه در آخرین قدم کم آورده. از جام ملت های ۱۹۸۸ و ۲۰۱۱ گرفته تا جام جهانی ۲۰۲۲، در همه شان درنهایت آن چه که با تیم ملی ایران باقی ماند، ناکامی و ناکامی و نرسیدن می بود. نه دست ایران به جام قهرمانی آسیا رسید و نه رویای صعود به دور بعدی جام جهانی محقق شد. اکنون یک بار دیگر تورنمنتی بزرگ در خاک قطر در حال برگزاری است و از قضا خود میزبان، این بار حریف ملی پوشان در نیمه نهایی خواهد می بود تا ببینیم سلسله ناکامی های فوتبال ایران در قطر شکسته خواهد شد یا این سریال بازهم ادامه خواهد داشت.

همه طلسم ها یکجا ناکامی

ایران تا پیش از بازی عصر شنبه، نه تنها در تاریخ جام ملت ها موفق نشده می بود که ژاپن را ناکامی دهد، بلکه حتی نتوانسته می بود به این تیم گل بزند. در چهار تقابل دو تیم در سال های ۱۹۸۸، ۱۹۹۲، ۲۰۰۴ و ۲۰۱۹، ایران دو بار ناکامی خورده می بود و دو بار هم با ژاپن مساوی کرده می بود. در بازی دیروز اما همه این طلسم ها یکباره ناکامی. ایران هم به ژاپن گل زد و هم توانست این تیم را ناکامی دهد. اکنون احتمالا زمان شکستن باقی طلسم ها باشد. طلسم صعود به فینال، و احتمالا طلسم قهرمانی در آسیا سپس از ۴۷ سال.

۲۵۴ ۲۵۱