امام سجاد(ع) روایتگر نهضت عاشورا/ نقش سیدالساجدین(ع) در بازسازی هویت فرهنگی شیعیان_دانشجو

به گزارش خبرنگار
فرهنگی
خبرگزاری موج

، راه نجات بشر استمداد از پیشوایان دینی است؛ آنانی که الگویی راستین برای زندگی اجتماعی و معنوی بشر به شمار می‌روال. در این بین امام سجاد(ع) چهارمین امام شیعیان مثالای از این پیشوایان محسوب می‌شود.

دوران امامت امام سجاد(ع) یکی از تاریک‌ترین ادوار تاریخ اسلام می بود؛ به طوری که محققان و تاریخ‌پژوهان مسلمان از عصر امامت آن حضرت‌(ع) بـا‌ نـام «دوره سقوط فرهنگ اسلام» یاد می‌کنند. این چنین در طول آن سـال‌های پرفـتنه کـه مردم از نعمت بصیرت محروم‌ بـودند‌، این امام همام(ع) مـوفق‌ شـد ابرهای سیاه جهل را از آسمان اندیشه‌ها کنار بزند‌ و خورشید حقیقت را بر سرزمین اسلام بتاباند و رهروان راه امامت به قله رفیع هدایت رساند. این دوران که ۳۴ سال به طول انجامید، مصادف می بود با حکومت هفت تن از حاکمان اموی سرانجام آن امام همام در‌ محرم‌الحرام‌ سال ۹۴ هجری در مدینه منوره رحلت کردند و پیکر مطهرشان در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.

بیداری جامعه اسلامی‌

حجت‌الاسلام «علیرضا محمدی‌نیا» استاد حوزه و پژوهشگر امور دینی، با گفتن این که معاویه‌ در‌ طول چهل سال سلطنت تا آنجا که توانست علیه اهل‌بیت پیامبر‌ اکرم‌(ص) تبلیغات منفی می‌کرد، او گفت: امام حسین(ع) با قیامش در عاشورای سال ۶۱ هجری همه آنچه را‌ که‌ او‌ در طول حکومتش بـه چنگ آورده می بود، باطل کرد. امام سجاد(ع) نیز‌ در‌ مرکز‌ خلافت اموی، بنی‌امیه را رسوا و مردم فریب‌خورده و گمراه شام و دیگر بلاد را آگاه و بیدار‌ کرد‌ و عظمت‌ و منزلت رسول خدا(ص) را نمایان ساخت.

وی در ادامه گفتن داشت: بدون تردید روشنگری‌های حضرت زین‌العابدین(ع) سپس از ماجرای‌ غم‌بار‌ کربلا در تداوم آن نهضت عظیم اسلامی نقش به‌سزایی داشت. چهارمین امام شیعیان با‌ گریه بر شهیدان نینوا و زنده نـگهداشتن یاد و خاطره جانبازی‌های آنان، اهداف شهیدان‌ کربلا‌ را جستوجو می‌کرد و در اذهان عموم مردم، مظلومیت شهدای کربلا را ترسیم می‌کرد.

زنده نگه داشتن حماسه عاشورا

این پژوهشگر امور دینی، با اشاره به این که چهارمین امام شیعیان(ع) طی ۳۴‌ سال‌ امامت با این روش آگاهانه، بر بصیرت مردم افزود، تصریح کرد: ایشان این شیوه را‌ تا‌ جایی در ادامه گفت که یکی از «بکائین‌ پنج‌گانه‌ تاریخ‌» نامیده شد. ایشان مدام مصائب جانگداز کربلا‌ را‌ نقل می‌کرد و می‌فرمود: «هر‌ مؤمنی‌ که آگاهانه بر شهادت حسین‌«ع» بگرید‌، خداوند در بهشت برای او غرفه‌هایی را آماده می‌سازد و تا ابد در آن‌ اقامت‌ خواهد گزید.» امام سجاد(ع) در روبه رو تبلیغات سوء امویان علیه اهل‌بیت(ع) را با‌ دعا‌ همراه می‌ساخت تا از‌ این‌ رهگذر خاندان عـصمت و طهارت را جانشینان بـر حق پیامبر(ص) معرف کند. امام سجاد(ع) هر جا که حس‌ می‌کرد‌ دشمن می‌خواهد حقانیت قیام عاشورا را باطل نمود دهد، با جواب‌های منطقی‌ و کوبنده‌ نقشه‌های‌ شیطانی دشمن را ابطال کرد.

حمایتاز حماسه‌های ستم‌ستیز

حجت‌الاسلام محمدی‌نیا، با گفتن این که حماسه عاشورا شیعه را از موضع انفعالی خارج کرد، او گفت: حماسه عاشورا جهت دمیده شدن روحی تازه به حیات‌ سیاسی‌ ـ اجتماعی این مذهب شد. امام سجاد(ع) تنها پسر امام حسین(ع) می بود که به علت بیماری در صحنه جنگ کربلا داخل نشد. وی در دوران امامتش همان سیاست و استراتژی عمویش امام‌ حسن‌ مجتبی(ع) را در ادامه گفت و تا آنجا که می‌توانست از هرگونه درگیری اجتناب کرد. آن حضرت(ع) در سیره خود سیاست دفاعی را در پیش گرفت و مبارزه را زیاد تر در قالب‌ فرهنگی‌ ـ عقیدتی پیش برد و بدون آنکه مستقیم با دشمن دچار شود، تلاش در فرو ریختن پایه‌های حکومت حاکمان اموی داشـت. امام سجاد(ع) ۳۴ سال بعد از شهادت پدر بزرگوارش زیست‌ و از‌ سیاست‌ مبارزه منفی عدول نکرد تا‌ خود‌ را‌ به گفتن امین میراث پدر معارفه کند.

او گفت: مسلمانان با تأثیرپذیری از خطابه‌های بصیرت‌آفرین و بـیدارکننده آن امام، روحیه طاغوت‌ستیزی خود را‌ در‌ قـالب‌ قـیام‌های مردی متبلور ساختند و علیه حکمرانان خودخواه و هوسران‌ اموی‌ دست به قیام‌هایی زدند که با اهمیت ترین آنها سه قیام مشهور است که به نام‌های قیام تـوابین، قـیام مختار و خیزش‌ مردم‌ مدینه‌ در تاریخ نقل است. امام سجاد(ع) گرچه در ظاهر به‌ علت اختناق شدید و استبداد حاکم بر جامعه در این قیام‌ها نقشی نداشت و در حالت تقیه به سر می‌برد‌، اما‌ در‌ حقیقت از رهبران این قیام‌ها اظهار رضایت و عـملاً آنها را قبول‌ می‌کرد‌.

زیاد تر بخوانید:

اعمال شب شهادت امام سجاد/ نماز امام زین العابدین چطور است؟

اینفوگرافیک/زندگینامه امام سجاد(ع)

دانلود مداحی نریمانی شهادت امام سجاد

دانلود گلچین روضه امام سجاد علیه السلام

دانلود روضه حسن خلج به مناسبت شهادت امام سجاد

دانلود دعای هفتم صحیفه سجادیه+متن/صوت علی فانی

پند و ارشاد امام سجاد(ع)

این استاد حوزه با اشاره به این که چهارمین فروغ امامت از‌ راه‌ موعظه‌ و ارشاد، مردم را با آموزه‌های ناب اسلام آشنا می‌کرد، او گفت: این امام همام به طور حضوری یا در قالب نامه، فـقها، محدثان‌ و قضات‌ درباری را پند و اندرز می‌داد‌ و آنان‌ را به‌ پیروی‌ از‌ حق دعوت می‌کرد. آن حضرت با این شـیوه آگاهانه و حکیمانه، ضمن این که مردم را ارشاد و تـفکرات‌ اصیل‌ اسلامی را به آنان منتقل می‌کرد‌، از‌ آن‌ به‌ گفتن‌ روشای سیاسی برای‌ مقابله‌ با ظلم و ستم دستگاه حاکم منفعت گیری می‌کرد و در عین حال حساسیت حکومت را برنمی‌انگیخت، در نتیجه‌ می‌توانست‌ در‌ یک فضای مناسب اهداف و آرمان‌های والای خود‌ را‌ عملی‌ سازد‌. امام سجاد(ع) در روبه رو دشمنان رفتاری آگاهانه داشت و در برخورد با آنان شخصیت کاذبشان را مخدوش می‌ساخت، وقار دروغین آنان را درهـم می‌ناکامی و بر پایه آیه شریفه «…اشداء‌ علی الکفار…» حرکت می‌کرد.

دعاهای آن حضرت(ع) که در مجموعه‌های ارزشمندی همچون صحیفه سجادیه‌، مناجات خمسه عـشر، دعای ابوحمزه ثمالی، نـیایش‌های روزانه و… گرد آمده است، دل هر شنونده عـارف و اندیشمندی را می‌لرزاند و دقت به معانی بلند و باشکوه آن، تشنگان وادی کمال و معرفت را سیراب می‌سازد‌. سـیدالساجدین‌(ع) در ایـن دعاها علاوه بر گفتن مسائل اعـتقادی و اخلاقی به تبیین حـق مـسلم اهل‌بیت(ع) که توسط بنی‌امیه غصب شـد، پرداخته است تا از این رهگذر مردم را از این نوشته‌ آگاه‌ سازد که جانشینان واقـعی پیـامبر«ص» چه افرادی می باشند. در کتاب صحیفه سجادیه زیباترین‌ و عالی‌ترین‌ مباحث خداشناسی، عالم غیب، رسالت پیامبران، جایگاه اهل‌بیت(ع)، فضایل و رذایل اخلاقی، مسائل اجتماعی، اقتصادی‌، اشارات‌ تاریخی و… نقل شده است، لذا عمل به این آموزه‌های ناب مـی‌تواند پویندگان راه‌ امامت‌ و ولایت‌ را در وادی هدایت و پرورش به سر منزل خواسته رساند و بر آگاهی و بصیرت آنان‌ بیفزاید‌.